Vương quốc Chămpa là quốc gia (Mandala) của những tiểu quốc gia tồn tại sát 15 thế kỉ (từ cụ kỉ II đến cầm cố kỉ XV), phân bổ ở miền trung Việt nam giới từ núi đến biển, gián biện pháp nhau bằng những đèo, trường đoản cú đèo Ngang mang đến đèo Cả - Đại Lãnh... Có độc lập và liên lập, tất cả một tổng thể văn hóa bình thường mà cũng có sắc thái văn hóa vùng. Đó là tứ vùng lớn ở những đồng bằng nhỏ ven biển: Amaravati (địa phận các tỉnh Quảng Bình - Quảng Trị, vượt Thiên với Quảng nam - Đà Nẵng); Vijaya (Quảng Ngãi, Bình Định); Kauthara (Nha Trang- Khánh Hoà) cùng Panduranga (Phan Rang, Phan Thiết).Vương quốc Chămpa qua đầy đủ ghi chép trong thư tịch cổ, bia kí cùng những di tích lịch sử khảo cổ trên và trong tâm địa đất trùng hợp với địa bàn phân bổ của văn hóa truyền thống Sa Huỳnh. Niên đại bắt đầu của quốc gia Chămpa theo thư tịch china cổ là vào thời gian cuối thế kỉ II (năm 192, khu Liên đã lập nước Lâm Ấp ở vùng đất Quảng nam giới ngày nay. Đó là nước Chămpa của fan Chăm với đô thành sư tử (Sximhapura - nay là Trà Kiệu, Duy Xuyên). Cửa hàng chúng tôi nghĩ rằng có lẽ người Hán vẫn hiểu đô thị sư tử thành Rừng Voi (Tượng Lâm). Xung quanh ra, bia Võ Cạnh ngơi nghỉ Nha Trang tất cả niên đại thuộc rứa kỉ II sau công nguyên, cũng đã nói đến một quốc gia do Srimara sáng sủa lập). Niên đại này trùng với niên đại của khu chiêu tập chum đống Đình (Đại Lãnh, Đại Lộc - Quảng Nam), Hậu Xá (Hội An - Quảng Nam), Lý tô (Quảng Ngãi).Sự trùng vừa lòng về ko gian, thời gian, của một số mô hình hiện vật, một vài ngành nghề... Cùng với suy luận lô gích đã cho thấy văn hóa Chămpa phát sinh từ văn hóa Sa Huỳnh, bạn Chăm cổ là nhỏ cháu người Sa Huỳnh cổ.
Bạn đang xem: Văn minh chăm pa có đặc điểm gì
Đặc trưng văn hóaTừ thập kỉ 60 về bên trước, các học giả phương Tây, đặc biệt G.Coedes, hay coi Chămpa là một non sông Ấn hóa. Sự thực, tác động văn hóa - tôn giáo của Ấn Độ đối với Chămpa là rất mạnh mẽ và không một ai phủ nhấn được. Tuy nhiên học đưa Pau Mus cũng đã nhận được ra những nét phiên bản địa - chi phí Ấn Độ hóa trong văn hóa truyền thống Chămpa. Trong quá trình tiếp thu văn hóa truyền thống Ấn Độ, fan Chămpa vẫn kết hợp hợp lý giữa yếu tố văn hóa địa phương (nội sinh) cùng văn hóa bên ngoài (ngoại sinh) bên trên cơ sở môi trường xung quanh tự nhiên và trung khu lí dân tộc bản địa để trí tuệ sáng tạo ra nền văn hóa của bản thân có mọi nét chung, song có nhiều nét riêng biệt so với những văn hóa láng giềng khác ở Đông phái mạnh Á cũng tiếp thu ảnh hưởng của lộng lẫy Ấn Độ.Ảnh tận hưởng của văn hóa truyền thống Ấn Độ tới Đông nam Á (chính xác hơn là việc trao đổi buôn bán và trong khi là hội đàm kĩ thuật, ý tưởng giữa hai vùng khu đất này) nói theo cách khác là từ phần nhiều thế kỉ trước công nguyên, qua những tứ liệu khảo cổ học tập của văn hóa Sa Huỳnh và văn hóa truyền thống Đông Sơn. Mối quan hệ - tác động văn hóa này được tăng cường từ đầu thiên niên kỉ I công nguyên. Lý do chủ yếu của việc tăng tốc các tác động của văn hóa Ân Độ theo những nhà nghiên cứu đó là thương mại. Những nguồn tư liệu khác nhau cho biết, nguồn hương thơm liệu, gỗ trầm, các loại dầu thơm, long não, cánh kiến trắng và nhất là vàng vô cùng đa dạng và phong phú ở Đông phái mạnh Á vẫn thu hút các thương nhân Ấn Độ tới Đông nam giới Á nói phổ biến và Chămpa nói riêng. Theo sau các thương nhân, thậm chí còn cùng những thương nhân là các tu sĩ Bàlamôn, những nhà sư. Bởi thâm nhập đa số qua văn hóa mà lại bằng những cách tiến hành hòa bình, đề xuất những tác động của Ấn Độ vẫn để lại phần nhiều dấu ấn thiệt sâu sắc đối với vương quốc Chămpa.Trước hết, quy mô của Ấn Độ về tổ chức triển khai chính trị và vương quyền sẽ được fan Chămpa vận dụng triệt để. Vua là hiện thân của thần cùng bề mặt đất và cũng là người bảo vệ thần dân duy trì gìn riêng lẻ tự non sông theo “luật riêng”. Các vua chúa Chămpa bởi vậy, là những người dân nhiệt thành với những tôn giáo Ấn Độ. Về nguyên tắc, câu hỏi truyền ngôi tiến hành theo huyết hệ nhưng nhiều lúc không đề xuất như vậy mà vì triều đình cử ra. Dựa vào các nguồn tư liệu, chúng ta có thể hình dung khái quát máy bộ chính quyền với hành thiết yếu của Chămpa thời cổ. Cục bộ đất nước được chia làm ba (bốn) khu vực: Amaravati nghỉ ngơi phía Bắc; Vijaya sinh hoạt giữa; Panduranga sinh hoạt phía nam giới và rất có thể Kauthara được tách bóc thành khoanh vùng thứ 4. Cũng theo các nguồn sử liệu, Chămpa được tạo thành 38 châu béo nhỏ. Bên vua dùng bạn bè làm phó vương hay lắp thêm vương cùng lập quan liêu lại thống trị mà tên gọi các chức quan lại hay đơn vị chức năng hành chính đều có nguồn gốc từ các thuật ngữ Ấn Độ. Cùng rất việc mừng đón mô hình tổ chức triển khai chính quyền, tín đồ Chămpa đón nhận cả hệ thống sang trọng của Ấn Độ, mặc dầu hệ thống đẳng cấp và sang trọng này của người Chăm không hà khắc và các trường hợp mang tính hình thức. ở kề bên việc đón nhận về mô hình tổ chức bao gồm trị, là sự mừng đón về mô hình tôn giáo. Các tôn giáo Ấn Độ đã có mặt ở những vùng khu đất thuộc quốc gia Chămpa sau đây ngay từ đầu công nguyên (Bia Võ Cạnh niên đại nỗ lực kỉ II mang văn bản về bốn tưởng Phật giáo; tượng Phật bằng đồng ở Đồng Dương tất cả niên đại núm kỉ IV...). Tiến trình lịch sử dân tộc của các tôn giáo Ấn Độ ngơi nghỉ Chămpa bao gồm những đặc điểm (theo nhà phân tích Ngô Văn Doanh là: “Suốt hơn 12 thế kỉ tồn tại, Chămpa tiếp tục lấy hầu như tôn giáo Ấn Độ có tác dụng tôn giáo của mình”Như nhiều đất nước cổ đại không giống ở Đông nam Á, ngơi nghỉ Chămpa không tồn tại kì thị tôn giáo mà ngược lại, bao trùm lên toàn cục lịch sử Chămpa là sự việc hỗn dung giữa tất cả các tôn giáo với giáo phái của Ấn Độ. Bạn dân Chămpa mừng đón tất cả: đức hiếu sinh, từ bỏ bi của Phật giáo, tình cảm của Visnu giáo với cả tính cường bạo và quyền lực của Siva giáo.
Tuy nhiên, nhiều trường hợp đầy đủ yếu tố của tôn giáo Ấn Độ lại chỉ là loại vỏ, loại hình thức bề ngoài của những tín ngưỡng bản địa, hầu hết là tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên, thờ mẹ của người Chăm.Về phương diện ngôn ngữ, tín đồ Chămpa đã sớm tiếp thu khối hệ thống văn tự cổ Ấn Độ để sáng tạo ra chữ viết của mình. Từ chữ Phạn (Sanskrit) – một đồ vật chữ cổ làm việc Ấn Độ, người Chăm đã trí tuệ sáng tạo ra chữ chăm cổ (khoảng chũm kỉ IV- V). Ngoài những tài liệu bia kí, các sử liệu trung hoa còn cho bọn họ biết, tức thì từ trước nuốm kỉ VII, fan Chăm đã sử dụng văn tự của mình để ghi chép tởm sách và điều đình thư từ. Như vậy ở kề bên chữ Phạn, chữ chăm cổ luôn luôn được bạn Chăm cách tân và sử dụng.Từ thời xưa, tín đồ Chăm vẫn biết dùng lịch. Gồm một khối hệ thống lịch pháp Ấn Độ đã gia nhập vào Chămpa và người Chăm đã cần sử dụng lịch này từ đó đến nay. Trong khối hệ thống lịch này, ngày âm (ngày tính theo định kỳ trăng) là đơn vị chức năng cơ bản. Một tháng được chia thành hai tuần: tuần sáng với tuần tối. 1 năm có 12 mon âm, 6 mùa. Tuần gồm 7 ngày, mang tên gọi riêng biệt và tương xứng với một hành tinh. Ko kể ngày, tháng, năm kế hoạch Ấn Độ còn tồn tại cách tính thời gian theo kỉ nguyên. Căn cứ vào những triều đại, các tiểu vương, kỉ nguyên được dùng thông dụng ngơi nghỉ Ấn Độ và có tác động tới vùng Đông phái nam Á là kỉ nguyên Saka (năm 78 sau công nguyên). Lịch Chăm chính vì như thế còn được điện thoại tư vấn là định kỳ Saka.Âm nhạc cùng múa gồm vai trò siêu quan trọng, trong đời sống niềm tin của fan Chăm, nhất là rất nhiều nghi lễ và hội lễ mang tính chất tôn giáo, tín ngưỡng như: lễ tết Katê, lễ mở cửa thánh, lễ mong đảo, những lễ Chà Và khủng và nhỏ, đầy đủ buổi lên đồng. Việc dùng các vẻ ngoài nhạc nỗ lực tuỳ ở trong vào đặc thù các buổi lễ và các hiệ tượng sinh hoạt khác nhau. Trống Branưng và trống Kynăng là hai một số loại trống tiêu biểu cho nhạc gắng gõ của tín đồ Chăm. Vào nhạc vắt hơi, chiếc kèn Saranai bao gồm vị trí quánh biệt. Múa là loại hình nghệ thuật gắn bó với những người Chăm như hình với nhẵn rất phong phú và đa dạng và độc đáo. Người Chăm có các loại múa: múa sinh hoạt, múa tôn giáo, múa bè bạn và độc diễn, múa đạo gắng và múa bóng.Nói tới Chămpa là nên nói tới hệ thống đền tháp. Đầu chũm kỉ này tháp siêng còn khoảng chừng 100 chiếc, hiện giờ còn khoảng tầm 70 cái (với đều phế tích còn sót lại suốt trường đoản cú Quảng Bình cho tới Tây Nguyên, các nhà phân tích ước tính đã tất cả tới rộng nghìn tháp khủng nhỏ). Tháp siêng được chế tạo rải rác rến khắp chỗ và có những quần thể bản vẽ xây dựng lớn như Mỹ Sơn, Đồng Dương (Quảng Nam), Ponaga (Khánh Hòa) ... Dù được gây ra ở nhiều thời khắc khác nhau, có khác hoàn toàn về cụ thể kiến trúc, điêu khắc song trên cơ phiên bản loại hình, cấu tạo hầu như thống nhất. Chúng được tạo theo chủng loại số phổ biến và biểu đạt biểu trưng tôn giáo Ấn Độ. Tháp chăm được tạo theo mô hình tháp Ấn Độ, tuy vậy bé nhỏ “tinh tế” với được “Chăm hóa”. Tháp (người Chăm gọi là Kalan), phủ bọc là đầy đủ ngôi tháp nhỏ, hoặc những công trình xây dựng nhà chờ, bên nguyện... Giao hàng cho ngơi nghỉ tôn giáo.Tháp hay được xây cất trên đồi đụn cao theo hình tượng núi Meru vào tôn giáo Ấn Độ - hình tượng trung trung ương vũ trụ, địa điểm ngự của những thần linh. Tháp Chăm có thể đồng thời với - cha chức năng: Đền bái Thần, Đền - Mộ, Đền - vị trí ở của các vị thần. Tháp thường có bình vật dụng vuông, bố cục hướng tâm, phân thành ba phần đế, thân, mái. Tứ cạnh mở tứ cửa. Cửa ngõ chính bước vào lòng tháp mở về hướng Đông, gồm kết cấu nhô dài về phía trước với vòm cuốn, trang trí đẹp. Cha cửa sót lại chỉ là vẻ ngoài (cửa giả). Mái tháp có bố tầng thu nhỏ dần vươn lên cao. Từng tầng diễn tả như quy mô của tháp thu nhỏ (có vòm cửa ngõ giả, cửa giả thu nhỏ). Lòng tháp hình vuông cao vút, tường lòng xây trực tiếp đứng, trường đoản cú phần mái lòng tháp thu bé dại dần lên đỉnh, làm cho phần trên hình vòm cuốn đều nhau ở trong lòng. Mặt phẳng lòng tháp hình vuông vắn không rộng lớn lắm đủ để đặt một cỗ linga-yoni. Xung quanh bệ thờ này là lối đi nhỏ dành cho tất cả những người đi hành lễ.Xung quanh tháp chủ yếu còn có tương đối nhiều tháp phụ bên trong đặt thờ những vị thần Ấn Độ giáo. Ở một vài khu tháp mà điển hình nổi bật là khu Pônaga sát bên những tháp hình vuông mái nhọn, lộ diện những tháp mái cong hình thuyền tương tự như hình thuyền tương tự mái bên sàn Đông Sơn.Tháp Chăm đa số được xây bằng gạch. Đá chỉ áp dụng trong trang trí với một số cụ thể kiến trúc như mí cửa, vòm, trụ... Người Chăm là bậc thầy trong nghệ thuật xây gạch men và bây giờ còn những ý kiến, trả thuyết xung quanh vụ việc này.Tháp siêng được tô điểm tinh tế, mong kì mô tả sự kết hợp hài hòa và hợp lý giữa nghệ thuật điêu tự khắc và nghệ thuật và thẩm mỹ kiến trúc. Những nhà nghiên cứu trong và bên cạnh nước đã đưa ra số đông phân kì trong phong cách xây dựng tháp và phong thái nghệ thuật Chămpa. Công ty đề chính trong điêu khắc trang trí tháp là hoa lá, hình người, hình cồn vật, những thần, các con vật huyền thoại theo nội dung tôn giáo hoặc sử thi Ấn Độ. Nền chạm trổ Chăm khét tiếng với phù điêu cùng tượng tròn trong những số ấy phù điêu có rất nhiều hình thức, trước nhất là chạm khắc trực tiếp lên gạch tháp (nghệ thuật này của tín đồ Chăm cũng đạt tới đỉnh cao) hay chế tác trang trí trên gạch trước lúc nung, hình như còn chạm khắc bên trên đá (thường là đá granit greed color xám với đá silic). Nét rực rỡ của điêu khắc Chămpa là số đông hình chạm khắc dưới dạng phù điêu đều nhắm đến tượng tròn (phù điêu nổi cao). Điêu tương khắc Chămpa không có sự rạo rực, sống động như phù điêu Khơme, từng nhân vật, từng team nhân đồ vật như tách rời nhau, hòa bình và ngay gần như biến thành những tượng tròn riêng biệt. Từng tượng như nở tung ra, bứt ra vươn thoát khỏi giới hạn kiến trúc quy định. Vì đó, tính hoành tráng, tính tuyệt vời tạo ra vẻ đẹp khác biệt của nghệ thuật và thẩm mỹ điêu tương khắc cổ Chămpa.Dựa vào các yếu tố trang trí mĩ thuật trên tháp, sự biến hóa của kết cấu kiến trúc, sự mở ra hay mất đi của những mô típ trang trí kết hợp với những tài liệu liên quan (bia kí, tư liệu định kỳ sử) người ta chia nghệ thuật trang trí tháp thành nhiều phong cách và gạch ra quá trình trở nên tân tiến của chúng tương xứng với những thời kì định kỳ sử.Người Chăm tất cả một nền tài chính đa thành phần mà trước không còn là nghề nông trồng lúa nước – dâu tằm - bông - hoa color (với những giống cây ngoại nhập từ phái mạnh Thái bình dương như mía, khoai), nghề rừng - khai quật lâm thổ sản gỗ quý quế, trầm hương, phân tử tiêu; nghề biển; nghề thủ công (rèn sắt, dệt vải lụa, làm cho gốm, chế tạo đồ thủy tinh, đá ngọc, khai khoáng và làm cho mĩ nghệ kim cương bạc...), cách tân và phát triển nghề bán buôn đường biển, đường sông và con đường núi. Cơ cấu kinh tế này là sự việc kế thừa cùng phát huy cơ cấu có sẵn tuy chưa hoàn chỉnh của văn hóa truyền thống Sa Huỳnh. Người Chăm đã bao gồm những tân tiến về nông nghiệp trồng trọt mà thứ nhất là phát chỉ ra giống lúa chịu hạn (sử sách điện thoại tư vấn là lúa Chiêm Thành tốt lúa Chiêm, lúa Chăm), gieo ghép cả nhị vụ từ thời điểm tháng 7 mang lại tháng 10 trồng lúa trắng nghỉ ngơi ruộng bạch điên, từ thời điểm tháng 12 đến tháng tư trồng lúa đỏ sinh sống ruộng xích điền. Để say mê ứng với vùng đất khô hạn Trung Bộ, tín đồ Chăm đã có hàng loạt các biện pháp thủy lợi như cọn nước, giếng, hồ nước đập... đặc biệt là hệ thống khai quật nước mạch chảy ra từ phần nhiều cồn cát, đồi gò mà vết tích bây chừ vẫn còn thấy ngơi nghỉ Quảng Trị, Ninh Thuận, Bình Thuận...Nghề có tác dụng gốm cũng tương đối phát triển, đa dạng mẫu mã phong phú về phong cách loại, trang trí, văn minh về kỹ năng (lọc đất, bàn xoay, lửa nung kiềm chế đều...). Lân cận việc kế thừa một số loại hình gốm gia dụng của văn hóa Sa Huỳnh, người Chăm vẫn sớm hấp thụ và phát triển những kĩ thuật làm gốm nước ngoài nhập tự Trung Hoa, Ấn Độ, Đông nam Á. Những bốn liệu khảo cổ học gần đây ở Quảng Trị, Quảng Nam, Quảng Ngãi... Mang lại thấy kề bên gốm thô thứ hạng Sa Huỳnh còn có gốm trung quốc (Hán- Đường), gốm Ân (tuy ít ỏi) và đặc trưng gốm Chăm làm theo kiểu Hán - Lục Triều mà điển hình nổi bật là những loại với trang trí văn in ô vuông ô trám lồng, nhiều loại bình bao gồm quai hình đỉa tương tự loại hồ (Trung Hoa). Ngoài ra người Chăm tiếp tế và sử dụng rộng thoải mái Kendi, Cà ràng, những kiểu đồ gốm thịnh hành khắp vùng Đông nam Á.Bên cạnh nghề gốm, nghề kim hoàn cũng tương đối phát triển, ngoài việc chế tác và sử dụng đồ trang sức bằng đá mã não và thuỷ tinh y hệt như người Sa Huỳnh, cư dân Chămpa quan trọng đặc biệt ưa thích đông đảo đồ trang sức đẹp trang trí bằng vàng như phân tử chuỗi, nhẫn, khuyên răn tai, trang sức đẹp chạm đá quý... Ngoài ra họ cũng cấp dưỡng và áp dụng những bộ đồ quần áo lễ, đồ dùng thờ bởi vàng, bạc, đồng thau với kích cỡ lớn, trang trí lung linh và không ít kiểu dáng. Thư tịch cổ nước trung hoa còn ghi lại những thường đài chuyên bị phá, những bức tượng bị nấu bếp thành thoi - được 100 ngàn cân nặng vàng nguyên chất. Hiện giờ nhiều hiện vật bằng vàng, bạc, đồng của Chămpa được giữ lại trong kho của những dòng bọn họ Chăm, trong những sưu tập bốn nhân.Sự giàu có, phong phú cho thấy thêm cư dân siêng đã tất cả cơ cấu tài chính thích hợp. Tín đồ Chăm có cái nhìn hướng biển, mặc dù nền văn hóa của chúng ta là nền văn hóa đa sắc đẹp thái, song vượt trội là sắc đẹp thái biển. Người dân Chăm cổ thường xuyên xuyên xuất hiện ngoài khơi, ngoài hòn đảo xa, tấn công cá, buôn bán, thường xuyên trao đổi tài chính văn hóa với trái đất hải đảo tỉnh thái bình Dương, Ấn Độ Dương. Bờ biển khu vực miền trung đã danh tiếng trong lịch sử hào hùng cổ trung đại với đều hệ cảng thị, với khá nhiều cảng (sông - biển) và những thị (sông - biển), từng được ghi vào hải đồ của không ít thương nhân Ấn Độ, Trung Hoa, Arập mà điển hình là cảng Hội An, cảng Thị Nại.
- Địa hình Chăm-pa phía tây là dãy Trường Sơn, phía đông là đại dương đảo, coi kẽ là dải đồng bằng nhỏ, hẹp, dọc ven biển.
- Địa hình bị chia giảm bởi các con sông ngắn và hầu hết núi, đèo hiểm trở.
- Khí hậu tương khắc nghiệt, tiết trời khô nóng cùng thường đề nghị chịu hầu hết trận bão lụt thường xuyên xuyên.
- tuy nhiên ở đây cũng rất được thiên nhiên chiết khấu khi có tương đối nhiều nguồn lợi như lâm thổ sản, khoáng sản, các vịnh, cảng tốt.
Quảng cáo
? mục I.2
Trả lời câu hỏi mục I.2 trang 95 SGK lịch sử dân tộc 10
Điều kiện dân cư và làng hội có ảnh hưởng như rứa nào đến sự hình thành đương đại Chăm-pa?
Phương pháp giải:
B1: Đọc mục I-2 trang 95 SGK.
B2: những từ khóa: ngữ hệ phái mạnh Đảo, chính sách mẫu hệ.
Lời giải bỏ ra tiết:
- Chư dân chuyên cổ trực thuộc ngữ hệ nam giới Đảo, xã hội người Chăm vẫn còn đó bảo giữ lâu dài cơ chế mẫu hệ.
- tổ chức triển khai xã hội của người Chăm phân chia theo địa hình và địa bàn cư trú với mô hình 3 trục: cảng (phía đông) – thành (trung tâm) – trung trọng điểm tôn giáo (phía tây).
? mục I.3
Trả lời câu hỏi mục I.3 trang 95 SGK lịch sử vẻ vang 10
Nêu ảnh hưởng của hiện đại Ấn Độ đến hiện đại Chăm-pa
Phương pháp giải:
B1: Đọc mục I-3 trang 95 SGK.
B2: những từ khóa: văn hóa truyền thống Sa Huỳnh, thương nhân, tiếp thu lựa chọn lọc.
Lời giải chi tiết:
- từ bỏ thời văn hóa truyền thống Sa Huỳnh (V TCN), trải qua tầng lớp yêu mến nhân văn hóa truyền thống Ấn Độ đã du nhập vào Chăm-pa trên toàn bộ các lĩnh vực.
- Sự tiếp thu chọn lọc những thành tựu thanh tao Ấn Độ có tác động mạnh mẽ mang lại thiết chế thiết yếu trị, xóm hội Chăm-pa.
- Sự tác động của thanh nhã Ấn Độ đã góp thêm phần đưa nền cao nhã Chăm-pa cải cách và phát triển rực rỡ.
? mục II.1
Trả lời thắc mắc mục II.1 trang 96 SGK lịch sử vẻ vang 10
Nêu mô hình tổ chức bộ máy Nhà nước Chăm-pa cổ đại
Phương pháp giải:
B1: Đọc mục II-1 trang 96 SGK.
B2: tế bào tả các cấp từ tw đến địa phương.
Lời giải chi tiết:
- Năm 192, quần thể Liên đã chỉ đạo nhân dân lật giành lại tự do từ tay đơn vị Hán, ra đời nhà nước Lâm Ấp, chi phí thân ở trong phòng nước Chăm-pa.
- máy bộ nhà nước Chăm-pa được tạo theo quy mô nhà nước siêng chế cổ điển phương Đông.
- Ở Trung ương:
+ Đứng đầu là vua, theo chế độ phụ thân truyền bé nối.
+ bên dưới vua là nhì vị đại thần (một tiên phong ngạch quan lại văn, một mở màn ngạch quan lại võ).
- Ở địa phương, lực lượng ngoại quan quản lý các châu – huyện – làng.
? mục II.2
Trả lời câu hỏi mục II.2 trang 96 SGK lịch sử 10
Nêu thành tựu về chữ viết của thanh lịch Chăm-pa
Phương pháp giải:
B1: Đọc mục II-2 trang 96 SGK.
B2: khẳng định được tác động chữ viết của Ấn Độ đến siêng pa; quá trình sáng tạo ra và hoàn thành chữ viết Chăm-pa.
Lời giải đưa ra tiết:
- khoảng tầm thế kỉ III, bên trên cơ sở tiếp nhận chữ Phạn của Ấn Độ, fan Chăm sáng chế ra chữ chuyên cổ điện thoại tư vấn là A-kha Ha-y-áp.
- Sau rộng 1000 năm sử dụng, bạn Chăm hoàn thành xong A-kha Ha-y-áp thành A-kha Thơ-ra làm chữ viết thịnh hành của vương vãi quốc.
? mục II.3
Trả lời câu hỏi mục II.3 trang 97 SGK lịch sử dân tộc 10
Nêu phần đa nét chính về đời sống vật chất của dân cư Chăm-pa
Phương pháp giải:
B1: Đọc mục II-3 trang 96, 97 SGK.
B2: Xác định:
- kinh tế tài chính chủ yếu của người dân Chăm pa
- Ăn, mặc, sinh sống của người dân Chăm-pa
Lời giải chi tiết:
- dân cư Chăm-pa biết trồng những loại lúa ngắn ngày có khả năng chịu khô hạn, những loại cây hoa màu cùng bông vải.
- bằng tay thủ công nghiệp phân phát triển nhiều mẫu mã với các nghề gạch, gốm, luyện kim, thủy tinh,…
- fan Chăm rất xuất sắc nghề bán buôn bằng con đường biển, những thương cảng như Đại Chăm, cù lao Chàm,…đóng vai trò đặc biệt trên con đường mậu dịch hải dương quốc tế.
- fan Chăm xây nhà bằng gỗ hoặc gạch men nung.
Xem thêm: Lịch biết điểm thi thpt quốc gia 2023 ? bao giờ có điểm thi thpt quốc gia 2023
- Trang phục chủ yếu của nam tất cả quần, ko kể quấn váy (gọi là ka-ma), áo cánh xếp chéo, download dây phía bên cạnh hông cùng khăn team đầu.Phụ người vợ mặc quần bên trong áo dài, đầu nhóm khăn.
? mục II. 4
Trả lời thắc mắc mục II.4 trang 96 SGK lịch sử 10
Hãy nêu một số thành tựu vượt trội của tân tiến Chăm-pa
Phương pháp giải:
B1: Đọc mục II-4 trang 97, 98 SGK.
B2: Nêu chiến thắng trên những lĩnh vực: văn học, tín ngưỡng tôn giáo, phong cách thiết kế điêu khắc, âm nhạc, phong tục tập quán…
Lời giải chi tiết
- Văn học:
+ Văn học dân gian Chăm-pa rất phong phú và đa dạng về thể loại: Sử thi, truyện cổ, truyền thuyết,…Sư thi của bạn Chăm vừa mang màu sắc thần thoại Ấn Độ, vừa thấm đượm triết lý Bà La Môn giáo cùng Hồi giáo.
+ Văn học tập viết có những trường ca, gia huấn ca với thơ triết lý, thơ trữ tình,…được sáng sủa tác bằng cả chữ Phạn lẫn chữ chuyên cổ.
- Tín ngưỡng, tôn giáo:
+ dân cư Chăm-pa phổ cập tín ngưỡng vạn đồ gia dụng hữu lĩnh, bái cúng tiên nhân và tín ngưỡng phồn thực.
+ Từ chũm kỉ III, Ấn Độ giáo phát triển thành tôn giáo thiết yếu ở Chăm-pa, Phật giáo Đại thừa cải tiến và phát triển trong 2 núm kỉ IX và X.
+ Từ nuốm kỉ XII – XIV, Hồi giáo gia nhập vào Chăm-pa, hình thành cộng đồng Hồi giáo siêng Bà-ni.
- con kiến trúc, điêu khắc:
+ Thánh địa Mỹ Sơn, Phật viện Đồng Dương (Quảng Nam), tháp Mỹ Khánh (Huế),...
+ thẩm mỹ và nghệ thuật điêu tự khắc thể hiện trải qua các tượng phật và phù điêu tô điểm trên các đài thờ, đền rồng tháp.
- Âm nhạc:
+ Âm nhạc với ca múa (múa tôn giáo, múa tập thể, múa độc diễn, múa đạo cụ, múa bóng) luôn luôn phải có trong sinh hoạt cộng đồng và các dịp nghỉ lễ hội hội truyền thống.
+ người Chăm đã sản xuất nhiều một số loại nhạc cụ khác biệt khác nhau.
- Phong tục tập quán:
+ Nghi lễ cưới hỏi của tín đồ Chăm chịu sự chi phối của chế độ mẫu hệ.
+ Tập tục an táng có phân chia theo lứa tuổi, sang trọng và nguyên nhân cái chết.
2. phụ thuộc vào kiến thức trong bài bác và Hình 16.5, em hãy cho thấy thêm nét độc đáo của con kiến trúc, chạm trổ Chăm-pa
Phương pháp giải:
B1: Đọc mục II-4 trang 97, 98 SGK.
B2: Quan tiếp giáp hình 16.5 từ đó thấy được thẩm mỹ và nghệ thuật chạm khắc đá rực rỡ của fan Chăm cổ.
Lời giải chi tiết:
- phần nhiều phù điêu nhấn rất mạnh vào từng biểu tượng và xu hướng thiên về tượng tròn là đặc điểm giàu tính ấn tượng, làm cho vẻ đẹp độc đáo và khác biệt của nghệ thuật điêu tự khắc cổ Chăm-pa.
Luyện tập
Trả lời câu hỏi mục luyện tập trang 99 SGK lịch sử dân tộc 10
Lập bảng thống kê những thành tựu tiêu biểu vượt trội của thanh lịch Chăm-pa
Phương pháp giải:
Xem lại câu trả lời 1 mục II-4 và đọc lại mục II
Lời giải chi tiết:
Lĩnh vực | Thành tựu |
Sự thành lập và hoạt động nhà nước | - Đầu năm 192, sau sự lãnh đạo của khu Liên, nhân dân đã nổi lên lật đổ kẻ thống trị ngoại bang, lập ra bên nước Lâm Ấp (sau này call là Chăm-pa). - Tổ chức cỗ máy nhà nước theo chế độ quân chủ siêng chế phương Đông cổ đại |
Kinh tế | - cư dân Chăm-pa có chuyển động kinh tế nhiều dạng: trồng lúa, chăn nuôi gia súc, làm cho nghề thủ công. - Giỏi sắm sửa bằng con đường biển, nhiều cảng thị ra đời |
Chữ viết | - Trên đại lý chữ Phạn của Ấn Độ, dân cư Chăm-pa đã sáng chế chữ viết riêng biệt của dân tộc bản địa mình. - Chữ chuyên cổ được xem như là chữ viết cổ độc nhất vô nhị ở Đông phái mạnh Á. - khối hệ thống chữ viết của bạn Chăm đã dần dần được cách tân và gia hạn đến ngày nay. |
Đời sống đồ chất | - fan Chăm xây nhà được làm bằng gỗ hoặc gạch men nung. - Trang phục bao gồm của nam có quần, kế bên quấn đầm (gọi là ka-ma), áo cánh xếp chéo, download dây phía bên cạnh hông cùng khăn nhóm đầu.Phụ phụ nữ mặc quần bên trong áo dài, đầu team khăn. |
Đời sinh sống tinh thần | - Văn học tập Chăm-pa rất đa dạng mẫu mã về thể loại: Sử thi, truyện cổ, truyền thuyết, ngôi trường ca, gia huấn ca và thơ triết lý, thơ trữ tình,... - Tín ngưỡng vạn vật dụng hữu lĩnh, bái cúng tổ tông và tín ngưỡng phồn thực. - Tôn giáo: Phật giáo, Hồi giáo... - nghệ thuật và thẩm mỹ điêu tương khắc thể hiện thông qua các bức tượng và phù điêu tô điểm trên những đài thờ, đền rồng tháp. - Âm nhạc và ca múa (múa tôn giáo, múa tập thể, múa độc diễn, múa đạo cụ, múa bóng) luôn luôn phải có trong sinh hoạt cộng đồng và các dịp nghỉ lễ hội truyền thống. |
Vận dụng
Trả lời thắc mắc mục áp dụng trang 99 SGK lịch sử 10
Hãy sưu tầm, ra mắt một di sản sang trọng Chăm-pa và cho biết thêm cảm nhấn của em về di sản đó
Phương pháp giải:
Tham khảo các sách báo cùng internet về trang phục thiếu nữ Chăm:
- Những cụ thể cấu thành một cỗ trang phục phụ nữ Chăm
- Đặc điểm trang phục: màu sắc trang phục, trang trí…
Lời giải chi tiết:
Nét đẹp phục trang của thiếu phụ Chăm
- Để cấu thành một cỗ trang phục thiếu phụ Chăm truyền thống hoàn hảo phải hội tụ đủ những yếu tố gồm: áo dài, váy, talei kabak (dây thắt sườn lưng chéo), talei ka-in (dây thắt sống lưng ngang), khăn nhóm đầu, răn dạy tai và trang sức quý đeo cổ bằng hạt cườm black óng. Khi khoác lên, những bộ đồ ấy tạo cho người phụ chị em Chăm tầm dáng quyến rũ và thướt tha đến kỳ lạ kỳ.
- thời buổi này do bao gồm sự cách điệu về màu sắc nên váy cùng áo thường may cùng màu cùng với nhau nhưng lại hơi khác biệt về độ đậm nhạt giúp xiêm y hài hòa, sáng chế và độc đáo và khác biệt hơn.
- Trang phục đàn bà Chăm là sự kết hợp hài hòa của khá nhiều yếu tố, từ gần như tua sợi vải màu đỏ làm đẹp mang đến đôi tai, những hạt cườm nhấp nhánh được xâu thành chuỗi trang trí cho đường nét duyên vùng cổ tới những dây thắt lưng tỏa nắng rực rỡ hoa văn giúp mọi đường cong thanh nữ thêm duyên dáng, gợi cảm.
