Gần 50 năm trước, ngã tía Đồng Lộc là toạ độ chết, chỗ 10 cô nàng thanh niên xung phong đã vấp ngã xuống khi

*

Phim bốn liệu Đồng Lộc

*

*
Ông Nguyễn thế Linh - nguyên Đại team trưởng 552. Ảnh: Đức Hùng

Tiểu nhóm 4 vày chị Võ Thị Tần chỉ huy, hôm ấy chỉ với lại 10 người, bốn bạn khác bận vấn đề không tham gia.

Bạn đang xem: 10 cô gái ở ngã ba đồng lộc

Cuối giờ đồng hồ chiều, nhị máy cất cánh lướt qua dội bom xuống chỗ gần nơi các chị đang làm cho nhiệm vụ. 10 tín đồ bị khu đất đá vùi lấp, tử vong vày bị sức ép từ trái bom, riêng biệt tiểu nhóm phó Cúc chưa tìm thấy thi thể.

“Tôi đứng chỉ huy trên tháp chuông, biện pháp vị trí thả bom vài ba trăm mét, mau lẹ chạy xuống, hotline thất thanh nhưng mẹ ai nấy số đông đã nằm im”, ông Linh ghi nhớ lại.

Đêm hôm đó, cả đại đội khóc. Trong không gian mịt mờ, xung quanh tiếng côn trùng kêu, ông Linh ngồi một mình trực bên thi thể 9 cô gái, việc đào bới tìm kiếm kiếm người sót lại vẫn tiếp diễn.


Tiểu đội đang về xếp một mặt hàng ngang

Cúc ơi! Em ở chỗ nào không về tập hợp

Chín chúng ta quây quần đầy đủ mặt

Nhỏ, Xuân, Hà, Hường, Hợi, Rạng, Xuân, Xanh

A trưởng Võ Thị Tần đang điểm danh

Chỉ thiếu bản thân em

Chín vứt làm mười răng được.

Sang ngày thiết bị ba, vây cánh tìm thấy chị Cúc trên đồi Trọ Voi, giải pháp hố bom cũ trăng tròn m trong tư thế ngồi, đầu đội nón, lân cận là chiếc cuốc. Yêu quý xót fan em, nhà thơ Yến Thanh - cán bộ kỹ thuật đội N55 cùng xuất hiện lúc đó đã viết gần như dòng thơ trên.

Bà Nguyễn Thị Hường (68 tuổi, từng là tntn Tiểu đội 4) kể, ngày hy sinh, đầu tóc của các nữ cộng đồng dính khu đất cát, xống áo vấy bẩn.

Ngày hè nắng rộp rát, nước làm việc thiếu thốn, trên trời bom vẫn không ngừng rơi. Khi khâm liệm, những nữ tntn đầu không gội sạch, quần áo vẫn lấm bùn.

“Nhiều bè lũ ước tất cả quả bồ kết nhằm gội đầu cho những cô thì giỏi biết bao”, bà Hường nói.

*

Hòa bình lập lại, lúc đến thăm Đồng Lộc, đại tá Nguyễn Tiến Tuẩn, nguyên chủ tịch Công an Hà Tĩnh, vẫn về hương Sơn tìm 2 cây ý trung nhân kết đem đến trồng kề bên mộ phần những nữ giới trẻ xung phong.

*

Ông Nguyễn Viết Hồng (74 tuổi, trú xã Thiên Lộc, Can Lộc) kể, giữa năm 1968, tranh thủ thời gian được cử ra khu vực miền bắc học tập, ông xin phép thủ trưởng về quê kết hôn. Vừa bước tới nhà, ông dấn tin dữ: vợ sắp cưới vẫn hy sinh.

Ông Hồng là người yêu của chị Võ Thị Tần - “Chị cả” của 10 nữ tnxp ở Đồng Lộc.

Nhà cách nhau một dậu mùng tơi, con trai trai Hồng thích cô hàng xóm bởi nụ cười hiền, đức tính giản dị. Thời điểm cuối năm 1964, anh ngỏ lời với được gia đình bạn gái đồng ý. Họ tổ chức lễ dạm ngõ, hóng ngày làm đám cưới.

“Sau đó tôi khởi thủy nhập ngũ”, ông Hồng nói.


*
Ông Hồng với người bà xã hiện tại. Ảnh: Phượng Vũ

Tối hôm đi thừa nhận quân, trời mưa tầm tã. Chị Tần tới di động anh Hồng, rước từ trong bâu áo trao mang lại anh một bức ảnh và lọn tóc thề. Anh Hồng tặng ngay lại đến chị mẫu lược trắng. Trao kỷ thiết bị xong, cả hai quan sát nhau ko nói buộc phải lời. Anh Hồng vào Quảng Trị, chị Tần sinh sống lại Đồng Lộc.

Những năm tháng xa cách, cả nhà liên lạc bởi thư. Năm 1968, lúc anh Hồng ra hòn đảo Cồn Cỏ thì mất liên lạc với người yêu. Anh bị thương, được cử ra Bắc học tập. Kế tiếp anh tranh thủ về quê cưới vợ, nào ngờ ngày về là ngày phân chia ly.


Hết chiến tranh, anh Hồng quay trở về quê, từng ngày vẫn qua lại âu yếm bố đẻ của chị ấy Tần. Thấy nam nhi trai vẫn nặng trĩu tình với bé gái, bố chị Tần khuyên yêu cầu cưới vợ, song anh lần lữa. Thuyết phục ko được, ông làm cho mối một cô bé trong thị trấn với anh và họ đề xuất duyên.

Xem thêm: Thai Máy Bên Trái Là Trai Hay Gái, Bà Bầu Nằm Nghiêng Bên Trái, Thai Máy Nhiều Hơn

Vợ ck ông Hồng xem chị Tần là member của gia đình, rước hình ảnh chị Tần về lập bàn thờ.

Chiến tranh bắt buộc các chàng trai hay cô gái phải đi thêm cách nữa, dù không phải như ý nguyên ban đầu. Tuy nhiên cũng có nhiều người ko thể bước tiếp.

Ông Nguyễn nạm Linh mang đến hay, đại đội do ông quản lý có nữ tntn tên Cát, yêu đại trượng phu trai trú cùng xã tuy vậy anh này đóng quân xa. Chiều tối năm 1968, tình nhân hành quân xịt qua nhà tại Đồng Lộc, cô cat nghe tin tốt rỡ, xin thủ trưởng về chạm chán anh.

“Về đến cổng nhà, cả nhị chạy ra gặp gỡ nhau. Đúng dịp ấy, máy cất cánh thả tức thì một trái bom trước cửa. Họ chưa kịp nói một lời trung ương tình...”, ông Linh kể.

Chuyện của anh ấy Hồng - chị Tần, của nữ thanh niên tình nguyện Cát là mẩu truyện chung của cặp nam con gái đã trao kỷ vật, song chỉ có thể hẹn nhau ở vị trí kia thế giới, tại Ngã cha Đồng Lộc.

*


*
Bà Nguyễn Thị Hường.

Sau giải phóng, bà Nguyễn Thị Hường gửi về có tác dụng trong ngành thương nghiệp. Lấy ck làm cỗ đội, bà có bố người con, cuộc sống thường ngày tuổi già yên nóng với 1 căn nhà cấp bốn tại tp Hà Tĩnh.

Từng chung tiểu nhóm 4 cùng với 10 cô gái đã hy sinh, những dịp nghỉ lễ hội Tết, bà cùng cộng đồng hiện còn sống thường lên thắp hương, tưởng nhớ những người dân bạn xưa cùng bình thường chiến hào. Số đông lần gặp, mọi người ôm nhau khóc.

Bà Hường kể, tự do lập lại, những cô nàng thuộc tiểu nhóm 4 ra quân, bạn làm ở công ty may mặc, tín đồ chuyển về nhóm vận tải. Với các nam nữ thanh niên xung phong khác, không chuyển được ngành, họ về quê.


Chiến tranh buộc họ phải thao tác giữa thời tiết xung khắc nghiệt, ngâm mình trong nước dưới nước hàng giờ. Trở về, đa số người mang dịch tật, khung hình đau yếu hay xuyên. Lập gia đình, tuy nhiên họ mất thiên chức có tác dụng bố, làm cho mẹ.

“Một số khác, do muộn phiền nhiều chuyện, không kết hôn mà tìm về chốn thanh tịnh vị trí cửa Phật”, bà Hường mang lại hay.

Bà Nguyễn Thị Ngọc Hợi (69 tuổi, trú huyện hương Khê) trung ương sự, thỉnh thoảng liên lạc với đồng đội từng là tnxp ở Đồng Lộc, chúng ta khóc qua điện thoại, chia sẻ cuộc sinh sống vất vả, gồm người tài chính eo hạn hẹp nên mái ấm gia đình lục đục.

“Tôi hạnh phúc vì có một tổ ấm, nhưng nhiều đêm nằm mộng thấy bom rơi, lag mình tỉnh giấc giấc thấy yêu mến đồng đội thời trước vô cùng”, bà Hợi nói.

*

Ông Đào Anh Tuân, Phó ban làm chủ Khu di tích Ngã tía Đồng Lộc mang đến biết, mỗi năm khu vực đây đón hàng nghìn nghìn lượt khách hàng tham quan, dâng hương. Chúng ta là rất nhiều cựu binh, thanh niên, thiếu nhi, công nhân, viên chức....

Những tín đồ làm thống trị ở đây đã huy động các nguồn lực để chỉnh trang toàn diện khu di tích, tạo đền thờ Ngã ba Đồng Lộc, phục dựng dự án công trình vết tích chiến tranh.

*

Một ngày giữa tháng 10/2017, chị Tú (40 tuổi, tới từ Yên Bái) phân tách sẻ, khi nghe hướng dẫn viên kể về sự việc hy sinh của 10 phụ nữ thanh niên xung phong, chị vẫn khóc.

Rất nhiều khác nước ngoài cũng sụt sùi lúc chứng kiến tận mắt tư liệu và đoạn phim tại bảo tàng Đồng Lộc. “Nhân đang đến ngày đàn bà Việt Nam, xin dâng phần đa bông cúc trắng, nén mùi thơm và tấm lòng thành kính lên các nữ bạn teen xung phong”, chị Tú lẹo tay trước mộ phần 10 liệt sĩ.Ngã tía Đồng Lộc chú ý từ bên trên cao.